Zet Corona de medezeggenschap onder druk?
Ondernemingsraden vernieuwen zichzelf. Er zijn verkiezingen, nieuwe mensen maken kennis met het OR-werk. Vanaf 1 januari 2020 zijn duizenden ondernemingsraden van samenstelling veranderd. Beginnende MZ-leden zijn lid geworden van de medezeggenschap in een gekke periode. Begin maart kwamen zo’n beetje alle fysieke ontmoetingen plat te liggen. Die duizenden MZ-leden hebben hun collega’s nog nooit in het ‘echt’ gezien. En dat in een periode waarin het Coronavirus talrijke veranderingen veroorzaakte in de manier van werken in organisaties.
Eind maart, begin april hadden we een digitale ontmoeting met vertegenwoordigers van vier ondernemingsraden in de zorg. We vroegen hoe de medezeggenschap een rol speelde in Coronatijd.
1 OR werd volkomen genegeerd.
1 OR werd op de hoogte gehouden van de besluitvorming.
Van 1 OR was de voorzitter lid van het crisisteam, waar hij de MZ vertegenwoordigde.
1 OR was met de RvB in gesprek en ontwierp samen procedures voor de MZ.
Voor drie van de vier OR-en werd het speelveld snel ingeperkt. De OR-en bevinden zich daarmee in goed gezelschap. De gemeenteraden en de Tweede Kamer werden op dezelfde manier buitenspel gezet met als argument dat snelheid van beslissen geboden was en dat er beslist moest worden binnen grote onzekerheid. Er ontstaat een soort top down leiderschap. We waarderen dat ook, in veel precaire situaties is het handig als iemand de knoop doorhakt. Maar wat betekent het voor de kwaliteit van de besluiten?
Veel praktische kwesties lossen professionals zelf op. Zo hoorden we dat een team in de gehandicaptensector snel een goed protocol voor de dagbesteding had gemaakt. Maar dat werd overruled door een maatregel van het crisisteam, die overal op dezelfde manier moest worden uitgevoerd. Die maatregel was niet afgestemd met de medezeggenschap.
De medezeggenschap is een onderdeel van het besturingsmodel van een organisatie. De WOR geldt ook in Coronatijd. Wel betekent dat voor de MZ dat er snelle beslissingen worden verwacht, dat er weinig informatie is en dat er iedere dag vragen opkomen die een antwoord nodig hebben. Dit verandert de gebruikelijke manier van werken. Daarmee zit de MZ in dezelfde situatie als de bestuurder.
Dus ja, de medezeggenschap staat onder druk. Er is ontzettend veel werk te doen als je met de bestuurder, als onderdeel van de besturing van de organisatie, de strijd met de gevolgen van de Coronapandemie aangaat!