De meeste mensen deugen, ook bij participatie
Van huis uit kreeg ik de boodschap mee om altijd uit te gaan van het goede in de mens. De meeste mensen deugen, zeg maar. Dus niets heerlijkers dan zo’n boek vol bewijslast lezen, verzameld en geduid door de slimme en optimistische Correspondent-journalist Rutger Bregman. Ook in mijn werk, waar het kort gezegd draait om samen maatschappelijke opgaven aanpakken, werkt het beter om ervan uit te gaan dat de mens in het algemeen tot het goede geneigd is. Zelfs als er geregeld opvallende uitzonderingen op je pad komen.
In heel overheidsland ‘heerst’ op dit moment de nieuwe Omgevingswet. En onlangs heeft de verantwoordelijk minister gezegd dat alle gemeenten, provincies en waterschappen participatiebeleid moeten vaststellen. De bedoeling van de Omgevingswet is immers dat bewoners actief betrokken worden en meedoen in de ruimtelijke vormgeving van ons land. En hoewel we er natuurlijk van uitgaan dat alle gemeente- en provinciebesturen vanzelfsprekend ruimte maken voor die participatie, regelt de rijksoverheid het voor de zekerheid met een verplichting. Vertrouwen heeft ook zijn grenzen.
Het is geweldig verfrissend om vanuit het uitgangspunt dat de meeste mensen deugen naar participatietrajecten te kijken. Dus mensen komen met oprechte belangstelling en bedoelingen? Niet omdat ze vanuit hun eigen kortzichtige belangen iets – een weg, een opvangcentrum – willen tegenhouden? En de schreeuwers zijn er niet alleen op uit om besluitvorming te vertragen? Ze hebben echte zorgen of soms gewoon betere ideeën?
Als de meeste mensen deugen, wordt het ineens bijzonder interessant om echt te luisteren, omdat het leidt tot beter beleid en betere maatregelen. Of soms tot informatie die erom vraagt ter harte genomen te worden, bijvoorbeeld over hoe de communicatie van de gemeente wordt ervaren. Het denken over participatie en de inrichting van een participatietraject kan er zomaar door kantelen.
Hoe mooi zou het zijn om het mantra ‘de meeste mensen deugen’ voor het participatiebeleid in het kader van de Omgevingswet vooral een inspirerende opdracht te laten zijn!
Zie ook de pagina over Omgevingswet en participatie.